Obesitas en slaapapneu

Obesitas en Slaapapneu: Hoe Ze Elkaar Beïnvloeden

Obesitas en slaapapneu zijn twee gezondheidsproblemen die vaak samen voorkomen en elkaar kunnen verergeren. In deze blogpost bespreken we de statistieken en oorzaken van beide aandoeningen, evenals hoe ze elkaar beïnvloeden.

Wat is Obesitas?

Obesitas wordt vaak gedefinieerd via de body mass index (BMI). De BMI van een volwassene wordt berekend door het gewicht in kilogrammen te delen door de lengte in meters in het kwadraat. De resulterende waarde valt in een van de volgende categorieën:

- Ondergewicht: 18,5 en lager
- Gezond gewicht: tussen 18,5 en 24,9
- Overgewicht: tussen 25 en 29,9
- Obesitas: tussen 30 en 39,9
- Ernstige obesitas: 40 of meer

Houd er rekening mee dat BMI slechts één maatstaf is voor gezondheid. Als je bijvoorbeeld veel spieren hebt, kun je in de categorie overgewicht vallen zonder veel lichaamsvet te hebben. BMI-waarden kunnen ook variëren voor mensen van verschillende etnische achtergronden en worden anders gemeten bij kinderen. Raadpleeg je arts als je je zorgen maakt over je gewicht; zij kunnen andere metingen zoals tailleomtrek gebruiken om te bepalen of je gewicht een gezondheidsrisico vormt.

Hoeveel Mensen Hebben Overgewicht of Obesitas?

Wereldwijd heeft bijna 10% van de volwassenen obesitas – dat is bijna een op de 10 mensen. Wat betreft de categorie overgewicht, liggen de cijfers nog hoger: bijna één op de drie volwassenen heeft een BMI tussen 25 en 29,9. Als je zwaarder bent dan je zou willen, ben je dus zeker niet de enige.

Hoeveel Mensen met Overgewicht Hebben Slaapapneu?

In de algemene bevolking wordt gedacht dat ongeveer 25% slaapapneu heeft. Het is echter geschat dat meer dan 80% van de gevallen wereldwijd nog niet gediagnosticeerd zijn, waardoor exacte cijfers moeilijk te bepalen zijn. Wat we wel weten, is dat ongeveer 40% van de mensen met overgewicht slaapapneu heeft. Bij mensen met ernstige obesitas stijgt dit percentage tot 77%.

Wat Veroorzaakt Slaapapneu?

De meest voorkomende vorm van slaapapneu is obstructieve slaapapneu (OSA). Deze slaapstoornis treedt op wanneer de bovenste luchtwegen (in de neus en keel) worden geblokkeerd tijdens de slaap, vaak resulterend in luid snurken. Wanneer dit gebeurt, kan je ademhaling voor periodes van 10 seconden of langer stoppen, zogenaamde apneus. Deze apneus zorgen ervoor dat je kort wakker wordt om naar lucht te happen, voordat je weer in slaap valt. Dit kan honderden keren per nacht gebeuren, zonder dat je het doorhebt. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere vermoeidheid in de ochtend en overmatige slaperigheid overdag, zelfs na een volledige nacht slaap.

Andere symptomen van OSA zijn:

- Geheugenproblemen
- Hoofdpijn in de ochtend
- Depressieve gevoelens
- Nachtelijk zweten
- Verminderde libido
- Frequente nachtelijke urinelozing
- Gewichtstoename

Veroorzaakt Slaapapneu Gewichtstoename?

Gewichtstoename kan een symptoom van OSA zijn. Dit kan om een paar redenen zijn. Ten eerste, als je je uitgeput voelt door een kortere slaapduur, heb je waarschijnlijk weinig energie of zin om te sporten. Gebrek aan goede slaap kan ook de hormoonspiegels verstoren, waaronder die welke de eetlust regelen, waardoor je meer wilt eten. En wanneer we moe of somber zijn, grijpen we vaker naar suikerrijke snacks en comfortfood voor een energieboost.

Hoe Beïnvloedt Obesitas Slaapapneu?

Bij obstructieve slaapapneu draait het allemaal om wat de luchtwegen blokkeert. In de meeste gevallen zijn dit de spieren en zachte weefsels van de keel, die ontspannen tijdens de slaap. Als iemand neusverstopping heeft, een van nature nauwere luchtweg of andere fysieke kenmerken zoals een grote tong of grote amandelen, kan de luchtweg makkelijker worden geblokkeerd. Het is niet moeilijk te zien hoe overgewicht of obesitas dit verder kan verergeren: bij gewichtstoename ontstaat er meer vetweefsel, ook rond het keelgebied, waardoor de luchtwegen nauwer worden, vooral wanneer je ligt. Mensen met overgewicht hebben ook vaker een grotere nekomtrek, wat een risicofactor is voor OSA.

Gewicht kan ook de ernst van OSA beïnvloeden, die wordt onderverdeeld in drie categorieën:

- Mild: 5 tot 14 apneus per uur
- Matig: 15 tot 30 apneus per uur
- Ernstig: meer dan 30 apneus per uur

Over het algemeen geldt: hoe hoger je BMI, hoe ernstiger de slaapapneu. Mensen met een BMI onder de 30 hebben meestal minder ernstige OSA, maar ze moeten nog steeds worden behandeld, omdat ze vier keer meer kans hebben op hoge bloeddruk dan mensen in de obesitascategorie die geen OSA hebben.

Andere Vormen van Slaapapneu en Obesitas

Hoewel obstructieve slaapapneu 84% van de gevallen van slaapapneu uitmaakt, zijn er andere vormen die minder vaak voorkomen:

- Centrale slaapapneu: hierbij stopt de hersenen met het sturen van signalen naar de spieren die de ademhaling regelen tijdens de slaap, waardoor de ademhaling kort stopt. Dit heeft niets te maken met het blokkeren van de luchtwegen; deze blijven open tijdens de slaap.
- Gemengde slaapapneu: zoals de naam al aangeeft, is dit een combinatie van centrale en obstructieve slaapapneu.

Beide aandoeningen worden primair veroorzaakt door medische aandoeningen die de hersenen beïnvloeden, en zijn dus niet geassocieerd met obesitas.

Is Obesitas de Enige Risicofactor voor Slaapapneu?

Hoewel obesitas een risicofactor is voor OSA, is het zeker niet de enige. Andere risicofactoren zijn:

- Mannelijk geslacht
- Een familiegeschiedenis van slaapapneu
- Leeftijd (vooral boven de 55 jaar)
- Het gebruik van bepaalde kalmeringsmiddelen
- Alcoholgebruik (vooral voor het slapengaan)
- Roken

Vrouwen en Slaapapneu

Hoewel het mannelijk geslacht een risicofactor is voor slaapapneu, suggereren sommige studies dat tot wel de helft van de vrouwen tussen de 20 en 70 jaar de aandoening kan hebben. Net als bij mannen kan gewicht een rol spelen. Gewichtstoename is een van de slaapapneusymptomen die vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Bovendien komt OSA vaker voor bij postmenopauzale vrouwen, wat kan worden verklaard doordat vrouwen na de menopauze de neiging hebben om aan te komen.

Conclusie
Samenvattend, obesitas en slaapapneu zijn nauw met elkaar verbonden en kunnen elkaar negatief beïnvloeden. Door bewust te zijn van deze risico's en te streven naar een gezond gewicht en levensstijl, kun je de kans op beide aandoeningen verkleinen en een betere kwaliteit van leven bereiken.